بهار ظهور قائم

▪️امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه، به يكى از آثار ارزنده حلم و بردبارى در مقابل سفيهان و جاهلان اشاره كرده مى‌فرمايد:
«نخستين نتيجه‌اى كه شخص بردبار از بردبارى خود مى‌برد اين است كه مردم در برابر جاهل و نادان از وى حمايت خواهند كرد؛ أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِيمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ».

▪️بعضى از ارباب لغت «حلم» را به معناى خويشتن‌دارى به هنگام هيجان غضب دانسته‌اند و از آنجا كه اين حالت از عقل و خرد نشأت مى‌گيرد، گاه واژه «حليم» به معناى عاقل به كار رفته است.

▪️بسيارى از افراد جاهل و نادان پرادعا، بلندپرواز و پرخاشگرند، ازاين رو هنگامى كه در برابر دانشمند وارسته‌اى قرار گيرند، براى اظهار خودنمايى ممكن است انواع اهانت ها را روا دارند.

?حال اگر شخص عالم و دانشمند و انسان با ايمان و متقى بخواهد در برابر آنها عكس العمل نشان دهد، مقام خود را پايين آورده است؛

?اما اگر حلم و بردبارى در برابر اين افراد نادان و بى ادب به خرج دهد و عكس‌العملى از خود ظاهر نكند، مردم به مظلوم بودن او اعتراف مى‌كنند و به حكم غريزه حمايت از مظلوم كه در بسيارى از انسان‌ها نهفته است به حمايت از او بر مى‌خيزند و جاهل جسور و بى‌ادب را بر سر جايش مى‌نشانند.

✅اين نخستين نتيجه اى است كه افراد حليم از حلمشان مى‌برند و در واقع دفاع از خود را بر عهده ديگران مى‌نهند.

▪️قرآن مجيد درباره عباد الرحمان (بندگان خاص خدا) مى‌فرمايد: «وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلاَماً؛ و هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند)، به آنها سلام مى گويند (و با بى اعتنايى و بزرگوارى مى گذرند)».

▪️در جايى ديگر خداوند به پيامبرش دستور مى‌دهد كه: «خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ; (به هر حال) با عفو و مدارا رفتار كن، و به كارهاى شايسته دعوت نما، و از جاهلان روى بگردان (و با آنان ستيزه مكن)».

▪️نيز در مقام مدح انبياى پيشين از صفت حلم نام برده شده است; از جمله درباره ابراهيم(عليه السلام) در آيه ۱۱۴ سوره «توبه» در مدح ابراهيم به سبب حلم و بردبارى‌اش در برابر عموى بت‌پرست مى‌فرمايد: «إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لاََوَّاهٌ حَلِيمٌ؛ به يقين ابراهيم مهربان و بردبار بود».

#نهج_البلاغه #حکمت_206
#قرآن_ناطق #شرح